"Нийслэл Улаанбаатар хотын талаар авах зарим арга хэмжээний тухай” тогтоолд түгжрэлийг цогцоор нь шийдэхэд жилд 420 тэрбум төгрөг зарцуулахаар болсон. Гэвч түгжрэлийн эсрэг олигтой арга хэмжээ аваагүй, 1.8 тэрбум төгрөгийн тендер зарласан, 420 тэрбум төгрөгийг үр ашиггүй зүйлд үрэн таран хийж байна гэх иргэдийн шүүмжлэл маш их байгаа юм. Тиймээс уг 420 тэрбум төгрөгийг хэрхэн, яаж зарцуулж байгаа талаар Улаанбаатар хотын авто замын түгжрэлийг бууруулах нэгдсэн төслийн захирал Ч.Батзоригтой ярилцлаа.

-Түгжрэлийг цогцоор нь шийдэхэд 420 тэрбум төгрөг зарцуулахаар болсон. Гэвч сүүлийн үед энэхүү мөнгийг үр ашиггүй зүйлд зарцуулж байна гэх иргэдийн шүүмжлэл маш их байна. Уг мөнгийг хэрхэн яаж зарцуулж байгаа вэ?

-2021 оны тавдугаар сарын 19-ний 146 дугаар тогтоолоор Монгол Улсын Засгийн газраас авто замын түгжрэлийг бууруулах томоохон зорилтыг дэвшүүлсэн. Үүний хүрээнд 2021 онд анх удаа нийслэлийн төсөвд хөрөнгө оруулалтын ажилд авто замын түгжрэлийг бууруулахаар заасан. Үүний дагуу анхны хөрөнгө оруулалт буюу НИТХ-аар 114.4 тэрбум төгрөгийг энэ жил баталсан. Энэ хүрээнд 12 багц томоохон ажлыг хэрэгжүүлж байгаа. Хамгийн том гурван ажлаас дурдвал газар чөлөөлөлтийн ажилд 75 тэрбум төгрөгийг зарцуулж байна. Нийт 390 тэрбум орчим төгрөгийн газар чөлөөлөлтийн нөхөн олговор шаардлагатай байгаа.

Үүнд нийт мөнгөн дүнгийн 30 орчим хувийг төсөвлөсөн. Хоёрдугаарт, парк шинэчлэлтийн хүрээнд энэ жилдээ 600 орчим автобус шинэчлэхээр төлөвлөсөн. Одоогоор 106 чиглэлд 1000 хүрэхгүй автобуст зорчиж байна. Эдгээрийг 124 чиглэл болгон өргөтгөж, богино эргэлттэй болгох, мөн нэмж 1130 автобус шаардлагатай байгаа. Энэ 1130 автобусыг 2020-2024 онд шинэчлэх тооцоотой байгаа. Үүний урьдчилгаа төлбөрт 77 тэрбум төгрөг төсөвлөсөн. Хоёр давхар автобус болон, сургуулийн автобус гээд 100 орчим автобус одоогоор орж ирсэн. Үлдэгдэл автобус 11-12 дугаар сарын үед ирэх төлөвлөгөөтэй байна. Энэ жилийн хувьд 600 орчим автобус шинэчлэнэ.

Гурав дахь асуудал нь, 170 орчим тэрбум төгрөгийн төсөвт өртөгтэй цэцэрлэгийн хүртээмжийг сайжруулах ажил юм. Энэ жил 100 тэрбум төгрөгийг улсын төсвөөс, 100 тэрбум төгрөгийг нийслэлийн төсвөөс тус тус шийдвэрлэсэн. Улаанбаатар хотын хэмжээнд дөнгөж 100 мянга орчим хүүхдийг хүлээн авах хүчин чадалтай байсан. Гэтэл цэцэрлэгийн насны 141 мянган хүүхэд байгаа. Энэ жил 32 мянган хүүхдийг хүлээн авах ажлыг түгжрэлийг бууруулах ажлын хүрээнд хийсэн. Цэцэрлэг, сургуулийн хүртээмжийг нэмэгдүүлснээр түгжрэлд 20 хувиар нөлөөлж байгаа гэсэн судалгааны дагуу энэ ажлыг хэрэгжүүлсэн. Үр дүнд нь 138 мянган хүүхдийг цэцэрлэгт хамруулах бүрэн хүчин чадалтай болсон. Ирэх жил сургуулийн хүртээмжийг нэмэгдүүлэх ажил үргэлжилнэ. Үндсэндээ 414 тэрбум төгрөгөөс 270 тэрбум нь эдгээр гурван ажилд зарцуулсан.

-Зөвлөн туслах үйлчилгээ авахад 1.8 тэрбум төгрөгийн тендер зарласан байна. Энэ яг ямар учиртай тендер байсан бэ?

-Өнгөрсөн зургаадугаар сарын 22-ны хуралдаанаар төсөвт өөрчлөлт орсон. Тэрхүү өөрчлөлтөд туссан зүйл. Нийслэлд хэрэгжиж буй улсын төсвийн хөрөнгө оруулалтын томоохон ажлуудыг дэмжсэн төслүүд бий. Мөн томоохон мега төслүүд болох шинэ тойрог зам, LRT, дүүжин тээвэр зэрэг томоохон төсөлд олон улсын хэмжээний оролцогч татах, хөрөнгө оруулагчдыг авчрахын тулд тэдэнд зориулсан мэдээлэл зайлшгүй шаардлагатай шүү дээ. Олон улсын хөрөнгө оруулагч нарын байнга асуудаг асуултууд бий. Ганц жишээ татъя. Шинэ тойрог зам л гэхэд нийтдээ 71.5 км, эхний ээлжинд Туулын эрэг дагуух 33.4 км замыг ашиглалтад оруулах гэж байна. Энэхүү зам нь зургаан түвшний уулзвартай. Энд хэрэглэгдэх далангийн материал л гэхэд Улаанбаатараас Баян-Өлгий орох дайны далангийн материал шаардлагатай болж байх жишээтэй. Эхний ээлжинд бид инженер геологийн судалгаа хийж өгөх ёстой. Улаанбаатар хот орчмын түгээмэл тархацтай ашигт малтмалын орд газрын хүчин чадал хүрэлцээтэй юү, үгүй юмаа гэхэд хаана энэ далангийн материал байна вэ гэсэн судалгааг өгөх ёстой. Дараа нь байр зүйн дэвсгэр зураг өгөх ёстой. Мөн байгаль орчны урьдчилсан нөлөөллийн судалгаа хийх учиртай. Зорчилтыг тооцооллыг гаргана. Энэ мэт судалгаануудыг оруулаад хийлгэх юм.

-Дүүжин тээврийн асуудал юу болж байгаа вэ. Төслийн ажил түр зогссон гэх мэдээлэл байна?

-2020 оны наймдугаар сард гэрээ зурахдаа эхний чиглэлийг тодорхой зааж, хоёр дахь чиглэлийг нээлттэй орхисон юм билээ. Тодорхой болсон чиглэл нь Баянхошуу-Ханын материал-Гэмтлийн эмнэлэг чиглэлд баригдахаар тохирсон ч ТЭЗҮ хийх явцад хүндрэлтэй зүйлс гарч ирсэн. Олон гэр хорооллын дээгүүр явах болсон, барилга угсралт, газар чөлөөлөлтөд төвөгшил их гарахын дээр зорчилт тааруу байхаар дүн гарсан. Тиймээс Улаанбаатар хотын зүгээс нэгдүгээр чиглэлийг хотын зүүн чиглэлд барья гэсэн санал гаргасан. Үндсэн хоёр хувилбар санал болгоод байна. Нэгдүгээрт, Үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэн-Зайсан-Дугуй цагаан чиглэлд 6.9 км, хоёрдугаарт Сэлбэ гол дагаж Долоон буудлаас төв рүү орж ирсэн чиглэл байгуулъя гэсэн санал өгсөн. Одоогоор Францын талаас хараахан хариу өгөөгүй, нэгдээгүй байна.