Төсвийн орлогын бүрдүүлдэг, хамгийн тогтвортой татвар нь НӨАТ. Манай улсад 1998 оноос 13%-аар энэ татварыг хурааж эхэлсэн бөгөөд 2007 онд 10 хувь болгон бууруулж, урамшууллын тогтолцоог 2016 оноос нэвтрүүлсэн. Харин НӨАТ-ын урамшууллын 2 хувийг 5 хувь болгохоор судалж эхлээд буй. Ийнхүү урамшууллын хувь хэмжээг нэмэгдүүлснээр эдийн засагт ямар нөлөөлөл үзүүлэх талаар мэдээлэл болон судлаачдын зарим тооцооллоос та бүхэнд хүргэж байна.

-НӨАТ-ын урамшууллын буцаан олголт авдаг иргэдийн 0.2 хувь нь 2 саяас дээш төгрөгийн буцаан олголтыг авдаг-

НӨАТ-ын урамшууллын буцаан олголт авдаг иргэдийн 69 хувь нь улиралд дундажаар 50,000 төгрөгийн буцаан олголт авдаг бол 21 хувь нь 50-100 мянган төгрөг, 11 хувь нь 100 -500 мянган төгрөг, 0.6 хувь нь 500 мянгаас 2 сая төгрөг, 0.2 хувь нь 2 саяас дээш төгрөгийн буцаан олголтыг авдаг. Харин буцаан олголтод зарцуулж байгаа нийт мөнгөний 52 хувь нь 100 мянган төгрөөс дээш урамшуулал авдаг нийт иргэн буюу 12 хувьд очдог байна.

-36 мянган ААН нь НӨАТ төлөгчөөр бүртгэгдээгүй-

Монгол Улсад идэвхтэй үйл ажиллагаа явуулж байгаа 79 мянган ААН байгууллага байгаа бөгөөд хуулиараа эдгээр байгууллагууд бүгд НӨАТ-ыг төлөх ёстой. Гэвч тэдний талаас бага хувь нь цахим төлбөрийн системд бүртгэлтэй байгаа бөгөөд 2023 оны байдлаар 36 мянган ААН нь НӨАТ төлөгчөөр Татварын байгууллагад бүртгэлгүй байна.

-ДНБ-ий 5.2 орчим хувьтай тэнцэх ТАТВАРЫН ОРЛОГОО алдаж байна-

НӨАТ-ын гол зорилгын нэг нь далд эдийн засгийг бий болгох. Гэвч манай улсад өнөөдрийн байдлаар 10.15 их наядын далд эдийн засаг байсаар байгаа юм. НӨАТ-ын буцаан олголтын хувь хэмжээг нэмэгдүүлэх нь далд эдийн засгийг ил болгоход чухал нөлөөтэй хэмээн үзэх хүмүүс байна.

-5 хувийн өөрчлөлт иргэдийн гар дээр ирэх буцаан олголтын дүнд хэр нэмэгдүүлэх вэ-

Тэгвэл НӨАТ-ын буцаан олголтыг нэмэгдүүлснээр иргэдийн гар дээр урамшуулал хэлбэрээр очих мөнгөн дүнгийн хэмжээнд ямар өөрчлөлт гарах талаар МҮХАҮТ-аас хийсэн судалгаанд нэг иргэний улиралд авах НӨАТ-ын буцаан олголтын дүн 97.4 мянган төгрөгөөр нэмэгдэх тооцоолол байгаа талаар дурджээ. Энэ нэг иргэний сарын дундаж цалингийн 2 хувьтай тэнцэнэ гэдгийг онцолжээ.

-НӨАТ-ЫН БУЦААН ОЛГОЛТЫН 5 ХУВЬ: ЯМАР ӨӨРЧЛӨЛТ АВЧ ИРЭХ ВЭ-

Тэгвэл НӨАТ-ын буцаан олголтын 2 хувийг 5 болгон нэмэгдүүлэх нь эдийн засгийн хувьд ямар үр дүнг дагуулах талаар УИХ-ын гишүүд болон зарим эдийн засагчдын байр суурийг эргэн сануулья.