Хашаандаа хоригдсон хүүхэд нас

Далангийн ирмэгт, засмал зам руу шахан барьсан хашаанд жижигхэн бор гэр харагдана. Гэрийн гадаа 80 гаруй насны эмээ нарлаж суув. Хажууд нь бага ангийн болов уу гэмээр сөөсгөр бор хүү ч бас алсыг харан гиюүрч суугаа харагдана. Ойртож очиход эмээ, хүү хоёр хавь ойрдоо л гадны хүн хараагүй болов уу гэлтэй их л сониучирхан цоо ширтэнэ. Эмээг Ж.Лхагвасүрэн гэдэг. 86 настай. Хажууд нь суугаа хүү бол түүний зээ. Хүүгийн аав, ээж барилга дээр ажилладаг бөгөөд өдөр нь хүүхдүүдээ өвөө, эмээтэй нь орхиод ажилдаа явдаг. Энэ хашаанд цаг ямагт баримталдаг ганц л зарчим бий гэнэ. “Хашаанаасаа гарч болохгүй.” Учир нь хашааны хаалгатай тулах шахам машин зам бий. Далан эгц учраас эвгүй гишгэвэл давхиж яваа машины урдуур унаж мэдэхээр аюултай. Тиймээс эмээ, өвөө, хүүхдүүдийн аюулгүй байдлын төлөө энэ хашаанд “хашаанаасаа харгалзах хүнгүйгээр гарч болохгүй” гэдэг зарчим хатуу мөрдөгдөнө. Хашаанаасаа гарч, хүүхдүүдтэй тоглож чадахгүй учраас жаал хүү дэмий л нарлаж суугаа эмээгээ бараадан, гартаа атгасан хэдэн шагайгаараа тоглож суугаа нь энэ.

“Болохгүй”, “аюултай” гэх үгээр хоригдсон хөөрхий жаалын хүүхэд нас хайран. Жалгын хашаанд түгжигдсэн дэггүй зан, инээд хөөр, баяр баясал хайран. Өөр улсад, өөр хотод, өөр орчинд төрсөн ч болоосой гэж бодох өдөр энэ хүүд хэзээ нэг өдөр ирнэ гэж бодохоор... Тэр өдөр ирэхэд цаг хугацаа эргэж ирэхгүйгээр өнгөрөн одсон байна гэхээр гол зурам.

“Зүгээрээ аниа, машинууд дайрдаггүй юм”

Шээсний эхүүн үнэр хамар цоргиж, шороо боссон саарал гудамжны үзүүрт гурван жаахан хүүхэд хөөцөлдөж байна. Ойртоод очвол гудамжинд тааралдсан золбин гөлөг барьж авахаар хөөж байгаа тэр аж. “Ээж ажилдаа явсан. Гарч тоглож болно гэсэн” хэмээн тоглож байгааг нь хэн нэгэн буруутгасан юм шиг яаран тайлбарлах охин энэ "бригадын" ахлагч нь бололтой. “Бид гурав худаг дээр тоглохоор явж байна” гээд замын нөгөө талд харагдах жижигхэн улаан худаг руу заав. Тэр худаг нь машин замын нөгөө талд. Хавь ойрд нь явган хүний гарц харагдсангүй. Тэдний тоглож байгаа гудамж болон, худаг хоёрын голд тасралтгүй машин сүлжилдэх засмал зам байна. Давхиж өнгөрөх машинуудын хурдтай ч гэж хэлэх юм биш. Салхи сэвэлзүүлж, шороо манаргаад л алга болох аж. Ухаан жолоогүй хурдлах энэ машинуудын дундуур гурван жаал зам хөндлөн гарч хүүхдүүд дээр очно гэнэ.

-Та гурав шууд ингээд гарцгүй газраар гарах гэж байгаа юм уу?

- "Зүгээрээ аниа. Машинууд дайрдаггүй юм” хэмээн хээв нэг хариулж байгаагаас харвал энэ үзэгдэл лав байнга давтагддаг бололтой юм. Ойр хавьд нь тоглоомын талбай бүү хэл тоглох тэгшхэн газар ч харагдсангүй. Тийм ч учраас сэвэлзэх төдий салхинд л манарсан улаан шороо босох бохир гудамжнаас нь илүү замын нөгөө талд харагдах тоосгон худаг сонин содон, хөгжилтэй санагддаг ч байж болох юм. Үнэндээ энэ хүүхдүүд худагт дуртайдаа биш, замын нөгөө тал руу гарах сонирхолтойдоо ч биш зүгээр л тэдэнд өөр сонголт байхгүй учраас юм.

Сонголтгүй гэдгээ ч мэдэхгүй өөдөсхөн амьтад. Толгойд нь аюул эрсдэлээс илүү хөгжилдөх бодол л эргэлдсэн жаахан хүүхдүүд. Хөгжилтэй улаан худагт хүргэх зам тэдний амийг ч авч болох аюултайг даанч мэдэхгүй нялх үрс.

Алхам тутамд аюул дагуулсан усанд явдаг зам

Зургаа орчим настай болов уу гэмээр туранхай бор жаал 2 гартаа 5 литрийн савтай ус өргөөд, эгц гудамж өөд өгсөж явна. Усаа газар тавиад гараа амраах гэтэл гэнэтхэн цаанаас нь хурдтай машин гарч ирээд байдгаараа сигналдах нь тэр. Хүү цочин усаа аваад замын хажуу руу гарч машинд зам тавих гэтэл хашааны цаанаас нохой архиран ухасхийв. Айж самгардсан жаал хүү буцан зам руу огло үсрэх нь тэр. Азаар машин өнгөрч амжсан байв. Хэрэв энэ машин өнгөрч амжаагүй байсан бол нүдэн дээр минь юу болж болох байсныг бодохоор хэнд ч юм хандан хашхирмаар санагдана. Алхам тутамд нь аюул дагуулсан энэ давчуу, нарийхан гудамжаар энэ жаахан хүү өдөр бүр айж, түгшин усаа зөөдөг байх гэж бодохоор өр эмтрэм.

АВЧ БУЙ АРГА ХЭМЖЭЭ: Хүүхдээ харгалзах хүнгүй орхихгүй байхыг уриалсан

Эдгээр хүүхдүүдтэй тааралдсан энэ газар бол Чингэлтэй дүүргийн 10, 16, 17, 23 дугаар хороод. Бидний мэддэгээр Дэнжийн мянга болон Чингэлтэйн эцэс хавьцаа. Хүүхдэд дэндүү ээлгүй, сэтгэл хөндүүрлэм энэ нөхцөл байдлын эсрэг ямар бодлого, арга хэмжээ хэрэгжиж байгааг хорооны Засаг дарга нараас нь тодруулахад ихэнх нь “Хүүхдүүдийн амралт эхэлсэнтэй холбоотойгоор эцэг, эхчүүдэд хүүхдээ харгалзах хүнгүй, эзгүй орхихгүй байхыг сэрэмжлүүлсэн уриалга гаргасан” гэх хариултыг л өгөх аж. Мөн “сурагчдын амралтын үеэр хүүхдийн эсрэг гэмт хэрэг нэмэгддэг учраас хэсгийн ахлагч нарт үүрэг өгөн эргэлт, хяналтаа сайжруулж байгаа” гэдгийг засаг дарга нар хэлж байв.

Бусдаар бол гэр хорооллын хүүхдүүдийн аюулгүй байдлыг хангах чиглэлээр хөрсөн дээр буусан бодлого, арга хэмжээ Монголын төрд дутагдаж байгааг эндээс харж болох юм. Хаа нэгтээ ганц нэг харагдах сагсны талбайг эс тооцвол хүүхэд тоглох тоглоомын талбай ч захын хорооллуудад алга.

Хог хөглөгч, өмхий үнэртэж, шороо манарч, согтуу томчууд холхисон захын хорооллын бүүдгэр саарал гудамжинд бидний маргаашийг авч явах хүүхдүүдийн хүүхэд нас өнгөрч байна. Тэд ийм л орчинд өсөн торниж, хүмүүжиж, ирээдүйд бэлтгэгдэж байна.

Өвөл нь утаа, хавар нь өмхий үнэр, хөрсний бохирдол, зун, намартаа үер, шавар шавхай гээд энэ хотод амар жимэр, асуудалгүй байх цаг хугацаа гэж үнэндээ байхгүй аж. Утаанд утагдсан урт өвлийн турш нийслэлчүүдийн хүсэн хүлээсэн Улаанбаатарын хавар ямар байгааг дараах зураглалаар хүргэж байна.