Энэ жил Улсын төсвөөс 42 сумын соёлын төвийн барилгад хөрөнгө оруулалт хийхээр тусгасан. Мэдээж энэ дунд өмнөх онуудад барьж эхэлсэн Соёлын төвийн барилга бий. 2022 оны хувьд шинээр 8 суманд Соёлын төв барихаар төсөвт тусгасан.
Дээрх 42 сумын соёлын төвийн барилгыг төсөвт орж ирсэн хугацаагаар нь ангилбал;
- 2012 онд 1,
- 2018 онд 2,
- 2019 онд 15,
- 2020 онд 11,
- 2021 онд 5,
- 2022 онд 8 тус тус байна. Эндээс харахад 10 жил дамнасан соёлын төвийн барилга ч байгаа юм.
Он гарснаас хойш манай улсын эдийн засагт тооцоолоогүй хүндхэн сорилтууд тулгарсан ерөнхийдөө улсын төсвийг батлах үед гадаад хүчин зүйлсээс шалтгаалсан сорилтууд үүсэх “сэжүүр” байгаагүй.
Манай улсын хувьд Соёлын салбарт хамгийн бага санхүүжилтийг хуваарилдаг. Тухайлбал нийт төсвийн 1.5 хүрэхгүй хувь энэ салбарт ногддог. Гэвч эдийн засгийн нөхцөл амаргүй болсон энэ үед яаралтай шаардлагагүй буюу үр ашиг багатай төслийг танах, хойшлуулах арга хэмжээ авахаас өөр гарцгүй байдал үүсээд байгаа. Тодруулбал, улсын төсвийн хөрөнгөөр баригдахаар болсон 42 сумын соёлын төвийн төслийг энэ жил царцаах асуудлыг удахгүй хийх төсвийн тодотголоор хэлэлцэж, төсөвт оруулсан хөрөнгийг татаж мөнгө хэмнэх боломжтой юм.
“Соёлын салбарт хөрөнгө оруулж байж л хөгжинө. Аливаа нэг зүйлд хөрөнгө оруулж байж хөгждөг. Соёлын салбарт оруулсан хөрөнгө оруулалт 5,10 жилийн дараа үр өгөөжөө өгдөг. Хөрөнгө оруулалт олгохоор түүнийг нь тал талаас нь шүүмжилдэг” гэж салбарын сайд нь хэлж байсан удаатай.
2012-2022 онд эхэлж 2022 онд дуусгахаар төсөвт тусгасан соёлын төвүүдийн барилгад ирэх жилийн төсвөөс хэчнээн төгрөг хуваарилахаар төсвийн төсөлд тусгасантай танилцана уу.
| № | Байршил | Төсөл, арга хэмжээний нэр, хүчин чадал | Хугацаа | Төсөвт өртөг | Санхүүжих дүн | Хүн ам | |
| Эхлэх | Дуусах | ||||||
| 1 | Өмнөговь, Ноён сум | Соёлын төвийн барилга | 2012 | 2022 | 895 сая | 105 сая | 1336 |
| 2 | Увс, Зүүнговь сум | Соёлын төвийн барилга, 250 суудал | 2018 | 2022 | 1.7 тэрбум | 200 сая | 2688 |
| 3 | Увс, Цагаанхайрхан сум | Соёлын төвийн барилга, 250 суудал | 2018 | 2022 | 2 тэрбум | 110 сая | 2011 |
| 4 | Баян-Өлгий, Дэлүүн сум | Соёлын төвийн барилга | 2019 | 2022 | 1.5 тэрбум | 611 сая | 6720 |
| 5 | Говь-Алтай, Баян-Уул сум | Соёлын төвийн барилга | 2019 | 2022 | 2 тэрбум | 563 сая | 3079 |
| 6 | Говь-Алтай, Цогт сум | Соёлын төвийн барилга | 2019 | 2022 | 1.9 тэрбум | 327 сая | 3476 |
| 7 | Говь-Алтай, Бугат сум | Соёлын төвийн барилга, 150 суудал | 2019 | 2022 | 1.9 тэрбум | 606 сая | 1719 |
| 8 | Говь-Алтай, Тонхил сум | Соёлын төвийн барилга, 150 суудал | 2019 | 2022 | 1.9 тэрбум | 1.1 тэрбум | 2310 |
| 9 | Говь-Алтай, Цээл сум | Соёлын төвийн барилга, 150 суудал | 2019 | 2022 | 1.9 тэрбум | 736 сая | 2174 |
| 10 | Завхан, Идэр сум | Соёлын төвийн барилга, 200 суудал | 2019 | 2022 | 1.7 тэрбум | 635 сая | 2476 |
| 11 | Завхан, Нөмрөг сум | Соёлын төвийн барилга, 200 суудал | 2019 | 2022 | 1.2 тэрбум | 750 сая | 1822 |
| 12 | Завхан, Түдэвтэй сум | Соёлын төвийн барилга, 200 суудал | 2019 | 2022 | 1.2 тэрбум | 750 сая | 1835 |
| 13 | Баянхонгор, Галуут сум | Соёлын төвийн барилга, 240 суудал | 2019 | 2022 | 1.9 тэрбум | 98 сая | 3847 |
| 14 | Баянхонгор, Шинэжинст сум | Соёлын төвийн барилга, 240 суудал | 2019 | 2022 | 1.4 тэрбум | 191 сая | 2320 |
| 15 | Хөвсгөл, Арбулаг сум | Соёлын төвийн барилга, 240 суудал | 2019 | 2022 | 1.8 тэрбум | 604 сая | 3966 |
| 16 | Дорнод, Баян-Уул сум | Соёлын төвийн барилга, 250 суудал | 2019 | 2022 | 1.8 тэрбум | 115 сая | 4469 |
| 17 | Баян-Өлгий, Бугат сум | Соёлын төвийн барилга, 300 суудал | 2019 | 2022 | 1.7 тэрбум | 663 сая | 3251 |
| 18 | Баян-Өлгий, Улаанхус сум | Соёлын төвийн барилга, 300 суудал | 2019 | 2022 | 1.7 тэрбум | 372 сая | 7640 |
| 19 | Архангай, Булган сум | Соёлын төвийн барилга | 2020 | 2022 | 1.3 тэрбум | 182 сая | 2470 |
| 20 | Архангай, Жаргалант сум | Соёлын төвийн барилга | 2020 | 2022 | 1.5 тэрбум | 357 сая | 4215 |
| 21 | Архангай, Чулуут сум | Соёлын төвийн барилга | 2020 | 2022 | 1.5 тэрбум | 328 сая | 3747 |
| 22 | Баянхонгор, Өлзийт сум | Соёлын төвийн барилга | 2020 | 2022 | 1.3 тэрбум | 300 сая | 3590 |
| 23 | Дундговь, Дэлгэрцогт сум | Соёлын төвийн барилга | 2020 | 2022 | 1.2 тэрбум | 237 сая | 1591 |
| 24 | Дорнод, Булган сум | Соёлын төвийн барилга, 200 суудал | 2020 | 2022 | 1.6 тэрбум | 231 сая | 1674 |
| 25 | Хөвсгөл, Ренчинлхүмбэ сум | Соёлын төвийн барилга, 200 суудал | 2020 | 2022 | 1.7 тэрбум | 926 сая | 4911 |
| 26 | Хэнтий, Мөрөн сум | Соёлын төвийн барилга, 240 суудал | 2020 | 2022 | 1.8 тэрбум | 268 сая | 1922 |
| 27 | Баян-Өлгий, Толбо сум | Соёлын төвийн барилга, 300 суудал | 2020 | 2022 | 1.6 тэрбум | 683 сая | 4158 |
| 28 | Хэнтий, Норовлин сум | Соёлын төвийн барилга, 400 суудал | 2020 | 2022 | 4 тэрбум | 625 сая | 2375 |
| 29 | Дундговь, Эрдэнэдалай сум | Соёлын төвийн барилга, соёлын заал, 400 суудал, номын сан, 45 суудал | 2020 | 2022 | 2.3 тэрбум | 532 сая | 5841 |
| 30 | Булган, Бугат сум | Соёлын төвийн барилга, 240 суудал | 2021 | 2022 | 1.7 тэрбум | 963 сая | 1848 |
| 31 | Сүхбаатар, Баяндэлгэр сум | Соёлын төвийн барилга, 300 суудал | 2021 | 2022 | 2 тэрбум | 1.1 тэрбум | 4614 |
| 32 | Хэнтий, Батширээт сум | Соёлын төвийн барилга, 300 суудал | 2021 | 2022 | 2.2 тэрбум | 1.2 тэрбум | 2144 |
| 33 | Хэнтий, Галшар сум | Соёлын төвийн барилга, 300 суудал | 2021 | 2022 | 2.5 тэрбум | 1.6 тэрбум | 2044 |
| 34 | Хэнтий, Цэнхэрмандал сум | Соёлын төвийн барилга, 300 суудал | 2021 | 2022 | 2.4 тэрбум | 1.4 тэрбум | 1744 |
| Энэ онд төсөвт шинээр орж ирсэн соёлын төвийн барилга | |||||||
| 35 | Өвөрхангай, Баруунбаян-Улаан сум | Соёлын төвийн барилга | 2022 | 2022 | 0.5 тэрбум | 0.5 тэрбум | 2592 |
| 36 | Өвөрхангай, Хужирт сум | Соёлын төвийн барилга | 2022 | 2023 | 2.5 тэрбум | 1 тэрбум | 6750 |
| 37 | Сэлэнгэ, Ерөө сум | Соёлын төвийн барилга | 2022 | 2023 | 2.5 тэрбум | 1.4 тэрбум | 6567 |
| 38 | Сэлэнгэ, Хүдэр сум | Соёлын төвийн барилга | 2022 | 2022 | 2.5 тэрбум | 2.5 тэрбум | 2191 |
| 39 | Увс, Малчин сум | Соёлын төвийн барилга буулгаж, шинээр барих, 250 суудал | 2022 | 2023 | 3.7 тэрбум | 1 тэрбум | 2434 |
| 40 | Сүхбаатар, Онгон сум, 5 дугаар баг | Соёлын төвийн барилга шинээр барих, 300 суудал | 2022 | 2023 | 2.2 тэрбум | 426 сая | 3655/сум/ |
| 41 | Дундговь, Дэлгэрхангай сум | Соёлын төвийн барилга, 150 суудал | 2022 | 2023 | 2.8 тэрбум | 1.4 тэрбум | 2236 |
| 42 | Говь-Алтай, Халиун сум | Соёлын төвийн барилга, 250 суудал | 2022 | 2024 | 2.2 тэрбум | 200 сая | 2315 |
| НИЙТ ДҮН | 80.4 тэрбум | 28.1 тэрбум | |||||
“Чамлахаар чанга атга” гэгчээр соёлын салбарт олгосон төсвийн санхүүжилтийг захиран зарцуулахдаа бага гэж "чамлалгүйгээр" нийгэм, эдийн засагт үзүүлэх нөлөөллөөр нь эрэмбэлэх шаардлагатай харагдаж байна. Гадаад жуулчдыг татах буюу хөрөнгө орж ирэх төслүүдэд олгогдсон төсвийг хуваарилж үр ашгийг нь гаргасан даруйд сумдын соёлын төвийг барих нь асуудал болохгүй болов уу.
