2020 оны төсвийн тодотгол, 2021 оны төсөв батлагдахтай холбоогоор оюутнуудад зээл олгох нь түр хугацаанд саатаад байв. Тэгвэл энэ оны төсвийн тодотгол ба ирэх оны төсөвт оюутны хөгжлийн зээлд нийт 10 тэрбум төгрөг олгохоор баталжээ.
Ингэхдээ 2020-2021 оны хичээлийн жилд Засгийн газрын 70 дугаар тогтоолоор баталсан "Монгол Улсад шаардлагатай тэргүүлэх чиглэлийн мэргэжлийн жагсаалт"-д багтсан мэргэжлээр суралцаж буй оюутнуудад нийт 7.6 тэрбум төгрөгийн зээл олгохоор тогтжээ. Нэг ёсондоо тэргүүлэх чиглэлийн мэргэжлийн жагсаалтанд багтаагүй бол сургалтын төлбөрийн зээл авах боломжгүй болж байна.
-СУРЧ МЭДЭХ ХҮСЭЛТЭЙ ОЛОН МЯНГАН ЗАЛУУСАА МЭРГЭЖЛЭЭР НЬ ЯЛГАВАРЛАВ-
Энэ тухай Боловсролын зээлийн сангийн хэлтсийн дарга Д.Ганцэцэг хэлэхдээ, "2019-2020 оны хичээлийн жилд төгсөх ангийн 1,971 оюутанд нийт 2.4 тэрбум төгрөгийн зээл олгохоор батлагдсан. Харин 2020-2021 оны хичээлийн жилд Засгийн газрын 70 дугаар тогтоолоор баталсан "Монгол Улсад шаардлагатай тэргүүлэх чиглэлийн мэргэжлийн жагсаалт"-д багтсан мэргэжлээр суралцаж буй оюутнуудад нийт 7.6 тэрбум төгрөгийн зээл олгохоор болоод байна. Санхүүжилтийн хүрээнд 5,066 оюутанд зээл олгох боломжтой. Их, дээд сургуулиуд дотоод шалгаруулалтаа явуулснаар, манайд материалаа ирүүлэх ёстой" гэв.
Тухайн мэргэжлүүдэд эмч, багш, инженерээс эхлүүлээд малын эмч, дуу чимээний технологи зэрэг нийт 37 мэргэжил багтжээ. Өөрөөр хэлбэл эцэг эхчүүдийнх нь насаараа төлсөн татварын мөнгөөр сонгуульдаж, идэж ууж, хүүхдүүдээ гадаадад сургачихаад “танай хүүхэд малын эмчээр сураагүй хохино” гээд хэлчихэж байгаа юм. Өнгөрсөн саруудад төрөөс тэтгэвэрийн зээл, нийгмийн даатгалын шимтгэлийн мөнгийг тэглэж хавтгайрсан халамж бишгүй л үзүүлсэн. Гэвч энэ удаа ирээдүйд эх орноо хөгжүүлэх залуу үеээ бодсон шийдвэр гаргасангүй. Үүний үр дүнд төгсөх курсын оюутнууд сургалтын төлбөрийн боломжгүйгээс жил өнжих нөхцөл байдалд хүрээд байна.
-ТӨРИЙН МӨНГӨӨР ГАДААДАД СУРСАН ТОМЧУУДЫН ХҮҮХДҮҮД-
Дотоодын зээлтэй нэг оюутан хамгийн ихдээ 6 сая төгрөгтэй тэнцэхүйц өртэй бол гадаадын зээлийн хөтөлбөрийн жилийн дундаж төлбөр нь 140 орчим сая төгрөг юм. Гадаадад суралцах төрийн сангийн зээлээр УИХ-ын гишүүд, төрийн өндөр албан тушаалтнууд болон тэдний хүүхдүүд хамрагдсан байгаа нь ил болж нэг хэсэг шуугиулсан билээ. Баячуудын хүүхдүүд ихэвчлэн АНУ-д бизнесийн удирдлага, төрийн захиргааны удирдлага, эдийн засагч мэргэжлээр суралцдаг байна. Сангийн Яамнаас 2019 оны дөрөвдүгээр сарын 4-нд мэдээлсэн 1,893 зээлдэгчийн зээлийн статустай ЭНД дарж дэлгэрэнгүй танилцах боломжтой.
-МОНГОЛ УЛСАД ШААРДЛАГАТАЙ ТЭРГҮҮЛЭХ ЧИГЛЭЛИЙН МЭРГЭЖЛИЙН ЖАГСААЛТ-
|
№ |
Төрөлжсөн чиглэл |
№ |
Мэргэжлийн нэр |
Боловсролын түвшин |
||||||
|
Бакалавр |
Магистр |
Доктор |
||||||||
|
1. |
011 Боловсрол |
1. |
Багш, сургуулийн өмнөх насны боловсрол |
BSc |
|
|
||||
|
2. |
Багш, бага ангийн боловсрол |
BSc |
|
|
||||||
|
3. |
Багш, тусгай хэрэгцээт боловсрол |
BSc |
|
|
||||||
|
2. |
021 Соёл, урлаг |
4. |
Уран сайхны гэрэлтүүлэг |
BSc |
MSc |
|
||||
|
5. |
Дуу, чимээний технологи |
BSc |
MSc |
|
||||||
|
6. |
Хөгжмийн театрын найруулга |
BSc |
MSc |
|
||||||
|
7. |
Театрчилсан тоглолт, баяр наадмын найруулга (021506) |
BSc |
MSc |
|
||||||
|
8. |
Түүх соёлын дурсгалт зүйлийн сэргээн засварлалт |
BSc |
|
|
||||||
|
3. |
051 Биологи ба холбогдох шинжлэх ухаан |
9. |
Биологи |
BSc |
MSc |
PhD |
||||
|
4.
|
052 Хүрээлэн буй орчин |
10. |
Хүрээлэн буй орчин судлал |
BSc |
MSc |
PhD |
||||
|
5. |
061 Мэдээлэл, харилцаа холбооны технологи |
11. |
Утасгүй холбоо |
BEng |
MEng |
|
||||
|
12. |
Өгөгдлийн ухаан |
BEng |
MEng |
|
||||||
|
13. |
Системийн аюулгүй байдал |
BEng |
MEng |
|
||||||
|
14. |
Хиймэл оюун ухаан |
BEng |
MEng |
|
||||||
|
6. |
071 Инженерчлэл, инженерийн үйлдвэрлэл |
15. |
Химийн инженерчлэл ба боловсруулалт |
BEng |
MEng |
|
||||
|
16. |
Сэргээгдэх эрчим хүч |
BEng |
MEng |
PhD |
||||||
|
17. |
Байгаль орчныг хамгаалах технологи |
BEng |
MEng |
|
||||||
|
18. |
Электроник |
BEng |
MEng |
PhD |
||||||
|
19. |
Механик инженер |
BEng |
MEng |
|
||||||
|
7. |
072 Үйлдвэрлэл, боловсруулалт |
20. |
Нэхмэлийн үйлдвэрлэлийн технологи |
BEng |
MEng |
PhD |
||||
|
21. |
Хүнсний инженерчлэл |
BEng |
MEng |
PhD |
||||||
|
22. |
Шим тэжээл судлал |
BEng |
MEng |
PhD |
||||||
|
23. |
Газрын тосны инженер |
BEng |
MEng |
|
||||||
|
24. |
Уул уурхайн ашиглалтын технологи |
BEng |
MEng |
|
||||||
|
8. |
073 Архитектур ба барилга, угсралт |
25. |
Барилгын материалын үйлдвэрлэлийн технологи |
BEng |
MEng |
PhD |
||||
|
26. |
Хаягдал боловсруулах технологи |
BEng |
MEng |
PhD |
||||||
|
9. |
078 Инженерчлэл салбар хооронд |
27. |
Биотехнологи |
BEng |
MSc |
PhD |
||||
|
28. |
Био-инженерчлэл |
|
MSc |
PhD |
||||||
|
29. |
Нано шинжлэх ухаан, нано инженерчлэл |
|
MSc |
PhD |
||||||
|
10. |
081 Хөдөө аж ахуй |
30. |
Мал аж ахуй (зоотехник, мал зүйч) |
BSc |
|
|
||||
|
31. |
Газар тариалангийн аж ахуй (агрономи) |
BSc |
|
|
||||||
|
32. |
Хөрс судлал, агрохими |
BSc |
|
|
||||||
|
11. |
082 Ойн аж ахуй |
33. |
Ойн инженер |
BSc |
|
|
||||
|
12. |
084 Мал эмнэл зүй |
34. |
Мал эмнэл зүй |
BSc |
|
|
||||
|
13. |
091 Эрүүл мэнд |
35. |
Сувилахуй |
BSc |
|
|
||||
|
36. |
Био-анагаах ухаан |
BSc |
|
|
||||||
|
37. |
Нийгмийн эрүүл мэнд |
BSc |
|
|
||||||
Монгол Улсад шаардлагатай тэргүүлэх чиглэлийн мэргэжлийн жагсаалтанд багтаагүй ч сурч буй мэргэжлээрээ мэргэших хүсэлтэй олон залуус бий. Оюутан хөгжлийн зээл бол зорилготой залуусыг зорилгод нь хүргэх гүүр, тэднийг дэмжиж буй бодит дэмжлэг байсан. Гэтэл Монголын ирээдүйг залуучууд авч явна гэж ярьдаг мөртлөө тэднийг дэмжсэн шийдвэр гаргахгүй байгаад харамсаж байна.
