Улсын Их Хурлын 2021 оны хаврын ээлжит чуулганаар хэлэлцэж баталсан хууль тогтоомжийн талаарх танилцуулга, инфографикийг уншигч та бүхэнд цувралаар хүргэж байна. Энэ удаа Эх, олон хүүхэдтэй өрх толгойлсон эх, эцэгт тэтгэмж олгох тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн танилцуулга, инфографикийн хамт хүргэж байна.

Эх, олон хүүхэдтэй өрх толгойлсон эх, эцэгт тэтгэмж олгох тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг Улсын Их Хурал 2021 оны 5 дугаар сарын 6-ны өдрийн нэгдсэн хуралдаанаараа хэлэлцэж баталлаа.

Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэц Улсын Их Хурлаас 2017 оны 6 дугаар сарын 30-ны өдөр баталсан Эх, олон хүүхэдтэй өрх толгойлсон эх, эцэгт тэтгэмж олгох тухай хуулийн зарим хэсэг, заалт нь Үндсэн хуулийн холбогдох заалтыг зөрчсөн эсэх маргааныг хянан хэлэлцээд Үндсэн хуулийн цэцийн 2021 оны 01 дүгээр дүгнэлтийг Улсын Их Хуралд ирүүлсэн.

Үндсэн хуулийн цэцийн дүгнэлтэд дээрх хуулийн 1 дүгээр зүйлийн 1.1 дэх хэсгийн “Энэ хуулийн зорилт нь … 0-3 хүртэлх насны хүүхдээ асарч байгаа эх …-т тэтгэмж олгохтой холбогдсон харилцааг зохицуулахад оршино.”, 3 дугаар зүйлийн 3.1.3 дахь заалтын ““хүүхдээ асарч байгаа” гэж Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 106.1-д заасан хүүхэд асрах чөлөөтэй болон Хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих тухай хуулийн 3.1.3-т заасан ажилгүй эх 0-3 хүртэлх насны хүүхдээ асарч байгааг;”, 6 дугаар зүйлийн 6.2 дахь хэсгийн “Төрүүлсэн 0-3 хүртэлх насны хүүхдээ асарч байгаа эх сар бүр хүүхэд асарсны тэтгэмж авах эрхтэй.” гэж заасан нь Монгол Улсын Үндсэн хуулийн Арван дөрөвдүгээр зүйлийн 1, 2 дахь хэсэг, Арван зургадугаар зүйлийн 11 дэх заалтыг тус зөрчсөн байна гэж үзсэн болно.

Улсын Их Хурал Монгол Улсын Их Хурлын чуулганы хуралдааны дэгийн тухай хуулийн 82 дугаар зүйлд заасан журмын дагуу дээрх Үндсэн хуулийн цэцийн дүгнэлтийг хэлэлцээд Улсын Их Хурлын “Үндсэн хуулийн цэцийн 2021 оны 01 дүгээр дүгнэлтийн тухай” 20 дугаар тогтоолыг хэлэлцэн батлав.

Үндсэн хуулийн цэцийн дүгнэлтийг хүлээн зөвшөөрсөнтэй холбогдуулан Нийгмийн бодлогын байнгын хороо Эх, олон хүүхэдтэй өрх толгойлсон эх, эцэгт тэтгэмж олгох тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг боловсруулсан бөгөөд хуулийг 2021 оны 7 дугаар сарын 1-ний өдрөөс эхлэн дагаж мөрдөнө.

Хуульд Засгийн газраас ирүүлсэн саналыг тусгаж, хууль батлагдснаар улсын төсөвт үзүүлэх нөлөөллийн тооцоог Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын яам болон Улсын Их Хурлын Тамгын газрын Хяналт шалгалт, үнэлгээний газрын Төсвийн хяналт, шинжилгээний хэлтэс хийж, холбогдох санал, дүгнэлтийг гаргуулсан болно.

Хууль батлагдснаар 0-3 насны хүүхдээ асарч байгаа эх, эсхүл эцэг сар бүр хүүхэд асарсны тэтгэмж авах эрх үүсэхээс гадна гэр бүлийн амьжиргааны түвшин дээшлэх, өрхийн орлого нэмэгдэх, хүүхдээ өсгөн бойжуулах, тэжээн тэтгэх, хүмүүжүүлэхэд эцэг, эхийн тэгш оролцоог хангах, бага насны хүүхэдтэй эцэг, эхэд ажил, хөдөлмөр эрхлэх боломжийг бүрдүүлэхэд чухал хувь нэмрээ оруулна.

Дөрөв хүртэлх насны ихэр хүүхэд төрүүлсэн эхэд нэг удаа тэтгэмж олгодог байсныг өөрчилж, ихэр хүүхэдтэй эх, эсхүл эцэг нэг удаа тэтгэмж авах эрхийн зохицуулалтыг хуульд нэмж тусгалаа.

Хүүхдийн тэтгэмж авах эх, эцэг нас барсан, эсхүл тэжээн тэтгэхээс зайлсхийсэн тохиолдолд тэтгэмжийг хүүхдийн хууль ёсны асран хамгаалагч, харгалзан дэмжигч, үрчлэн авсан эх, эцэгт олгоно.

Хэрэв хүүхдээ асарсны тэтгэмж авч байсан эх, эсхүл эцэг хүүхдээ 3 нас хүрэхээс өмнө ажилд орсон тохиолдолд тэтгэмжийг хүүхдээ асарч байгаа эх, эсхүл эцэгт нь олгохоор хуульд нэмж тусгасан. Энэ нь 0-3 насны хүүхдээ асарч байгаа эмэгтэйчүүдийг хөдөлмөр эрхлэх боломжоор хангах, хүүхдийг эрүүл, аюулгүй орчинд өсгөн бойжуулахад эцгийн үүрэг, хариуцлагыг нэмэгдүүлж, өрхийн амьжиргааны түвшин, орлогыг нэмэгдүүлэхэд чиглэсэн арга хэмжээ боллоо.